Làng Đọi Tam, xã Đọi Sơn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam (cách Hà Nội 45 km) có nghề làm trống từ rất lâu đời. Đây là một trong những nghề cổ, được truyền nối từ đời này qua đời khác với nhiều tinh hoa và giá trị văn hóa không chỉ của tỉnh Hà Nam mà còn của cả nước.

Kỹ thuật làm trống

Kỹ thuật gia truyền về làm trống

Tương truyền năm 986, được tin vua Lê Đại Hành sửa soạn về làng cày ruộng tịch điền khuyến nông, hai anh em Nguyễn Đức Năng và Nguyễn Đức Bản đã tự tay làm một cái trống to để đón vua. Tiếng trống vang như sấm rền nên về sau hai ông được dân làng tôn là Trạng Sấm, tổ nghề của làng.

Những người con trai trong làng (13 – 14 tuổi) đã được dạy làm các loại trống nhỏ… đến khi trưởng thành thì theo cha, anh đi làm trống đại. Để làm được một chiếc trống phải trải qua nhiều bước, đó là làm da, làm tang và bưng trống. Da làm trống phải là da trâu cái, đem bào hết lớp màng, sau đó ngâm nước, khử mùi rồi phơi khô 3 nắng. Khi bào da, người thợ phải chú ý để da không được quá dày vì tiếng trống sẽ bị bì, hoặc quá mỏng khiến mặt trống mau bị thủng. Gỗ làm tang trống chủ yếu là gỗ mít do loại gỗ này dẻo, mềm, không bị cong vênh, nứt vỡ. Để cho trống thật kín, thợ làm trống dùng sơn ta miết vào các khe, cứ một lớp sơn lại có một lớp vải màn. Cuối cùng là bưng trống. Da trâu được quây tròn căng hết cỡ trên mặt trống, rồi đóng cố định vào thân trống bằng đinh chốt được làm từ vầu hoặc tre già.

Trống Đọi Tam nổi tiếng có độ bền, đẹp, tiếng no, tròn… Nhờ những bí quyết riêng của làng và tâm huyết của người thợ mà trống Đọi Tam có mặt ở hầu khắp các lễ hội, sự kiện văn hóa trên cả nước. Hiện, nghề làm trống ở Đọi Tam không những tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ, đem lại một nguồn thu nhập không nhỏ cho người dân nơi đây.

Tiếng trống ngày hội

Trống Đọi Tam góp mặt nhiều trong các lễ hội